برای همه ما مهم است که  صدایی سالم و گیرا در حین صحبت کردن (و نه فقط سخنرانی) داشته باشند. و در این نوشته قصد دارم در مورد تغذیه مناسب برای تقویت صدا و داشتن بیانی خوب با شما مطالبی را در میان بگذارم.

به عنوان یک سخنران یا هر فرد دیگری که قرار است صحبت کنیم بسیار ضروری است که بتوانیم با صدایی رسا صحبت کنیم. همه ما می دانیم که لحن صحبت کردن سخنران بسیار مهم است زیرا کمک به جذاب تر شدن سخنرانی و خسته نشدن مخاطبان می شود، البته عوامل دیگری هم تاثیر گذار است که در این مقاله موضوع بحث ما نمی باشد بلکه در این بخش می خواهیم درباره تغذیه سخنران برای داشتن صدایی مؤثر صحبت کنیم زیرا همه ما دوست داریم صدایی رسا داشته باشیم.

اجازه دهید این مقاله را با دو سوال پی بگیریم:

۱-قبل از صحبت‌های مهم و سخنرانی چه مواد غذایی را باید مصرف کنیم تا صدایی صاف داشته باشیم؟

۲- زمانی که شما قبل یا بعد از نهار سخنرانی دارید، چه کارهایی لازم است؟

متأسفانه در پاسخ به این سوالات، جواب‌هایی را از افراد غیر متخصص می‌شنویم و نتیجه می‌شود نکاتی که برای تغذیه سخنران پیشنهاد می شود، افرادی آن را مفید می دانند و افرادی مضر!

به طور مثال: تعدادی از افراد پیشنهاد می کنند که چایی بخورید در حالی که افرادی دیگر می گویند از خوردن چایی پرهیز کنید!

به همین دلیل سعی می‌کنم در یک مقاله بسیار کامل، مطالبی کاملاً اثبات شده و علمی را در اختیار شما قرار دهم:

اجازه ندهید آب بدنتان کم باشد

اگر دوست نداشتید که کل این مقاله را بخوانید، پیشنهاد می‌کنم فقط همین یک قسمت را مطالعه کنید، چون اصلی‌ترین تغذیه در صداسازی و فن بیان مورد بحث قرار می‌گیرد.

تارهای صوتی شما برای این که صدای خوبی تولید کنند و به اصطلاح خوب روغن کاری شوند، باید دائماً مرطوب باشند و چه چیزی بهتر از آب؟!

به عنوان کسی که خوب صحبت کردن و صدا برایش مهم است روزانه بیشتر از ۱۰ لیوان آب بنوشید زیرا این کار به شما کمک می‌کند تا نسوج صوتی شما هیچگاه دچار کم آبی نشوند. (۸ لیوان حداقل مقدار است و شرایط ایده‌آل حتی بیشتر از ۱۰ لیوان است ) البته دقت کنید که این آب را به صورت جرعه جرعه (و نه ناگهانی و یک مرتبه)‌ بنوشید که جذب شود، آبی که به صورت یک مرتبه نوشیده شود خیلی راحت‌تر دفع می‌شود و جذب کمی خواهد شد.

مواد معدنی آب دار بسیار مهم می باشند که ما می توانیم آب مورد نیاز بدن را از راه های مختلفی به دست آوریم اما نکته حائز اهمیت این است که سعی کنیم به اندازه کافی آب بنوشیم تا بتوانیم از بروز مشکلاتی دیگر در حین سخنرانی پیشگیری کنیم.

پیشنهاد می کنم که حتی اگر زیاد اهل نوشیدن آب نیستند، حداقل روز قبل از سخنرانی از مواد غذایی که آب مورد نیاز بدن شما را تأمین می کند استفاده کنید. (و قبل از سخنرانی حتماً به سرویس بهداشتی مراجعه کنید)

چرا دهانتان خشک می‌شود؟

 موقع ترس سیستم هضم و گوارش ما به کلی از کار می‌افتد و به همین دلیل است که بزاق ترشح نمی‌شود!

موضوع مهم این است که به عنوان اولین گام بهتر است بدانید که نوشیدن آب در لحظه سخنرانی کار خاصی برای شما انجام نمی‌دهد و حداکثر دهان شما را برای چند لحظه دیگر مرطوب نگه می‌دارد و آن آبی که از شب قبل از برنامه تا یک ساعت قبل از سخنرانی یا صحبت نوشیده‌اید بر روی صدای شما اثرگذار است.

مراقب غذاهای سنگین باشید

خوردن غذاهای سنگین (مثلاً استیک)‌ می‌تواند اشتباه بزرگی قبل از سخنرانی باشد زیرا هم انرژی زیادی از شما می‌گیرد و هم باعث می‌شود که سنگین شوید بنابراین توصیه می‌شود که زمانی برای هضم آن در نظر داشته باشید.

غداهایی که آب بدن را کم می‌کند

خوردن غذای تند و ادویه دار سبب کاهش آب بدن و خشک شدن دهان سخنران می شود، پس حداقل قبل از سخنرانی از خوردن آن پرهیز کنید!

برنامه غذایی خود را تغییر ندهید!

نکته بسیار مهم در سخنرانی و صحبت‌های مهم این است که به بهانه صدا سازی ، فن بیان و … برنامه غذایی خود را به صورت ناگهانی و یک روزه تغییر ندهید.بازهم تکرار می‌کنم که هرگز رژیم غذایی تان را در روز سخنرانی تغییر ندهید! حتی اگر فکر می کنید خوردن چیزی علاوه بر رژیم غذایی تان به کیفیت صدای شما کمک می کند زیر یک تغییر کوچک ممکن است زحمات بسیاری را برای شما در پی داشته باشد.

مثل این که شما با غذایی سازگاری ندارید و یا این که نسبت به غذایی خاص حساسیت دارید.

چند نکته کوچک در مورد تغذیه مناسب صدا و فن بیان

همیشه قبل از سخنرانی و قبل از خواب از خوردن مواد لبنی پرهیز کنید! زیرا باعث گرفتگی گلو می شود.

از خوردن نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه پرهیز کنید تا در حین سخنرانی حادثه بادگلو برایشان اتفاق نیافتد.

درمان غذایی حنجره آسیب‌دیده

در صورتی که به علت سرماخوردگی و عفونت، فریاد زدن با صدای بلند و یا انجام جراحی‌های حلق و حنجره دچار آسیب تارهای صوتی شدید می‌توانید از شربت عسل و آب‌لیمو جهت کاهش گرفتگی صدا و بهبود درد گلو کمک بگیرید؛ به عبارت دیگر یک قاشق عسل را در یک لیوان آب داغ حل کرده و بعد از چند دقیقه چند قطره آب‌لیمو به آن اضافه کنید، بدیهی است استفاده از عسل طبیعی و لیموی تازه، اثرات بهتری را به دنبال خواهد داشت. در برخی موارد نیز می‌توانید مقداری نشاسته را در آب یا شیر سرد حل کرده  و بعد از گرم کردن مخلوط و افزودن مقدار کمی شکر و نوشیدن، گرفتگی صدا و گلودرد را بهبود ببخشید.

به یاد داشته باشید استرس در کنار تمام آثار مخربی که بر بدن دارد، بر حنجره و تارهای صوتی نیز اثر کرده و سبب گرفتگی صدا می‌شود. سعی کنید تا حد امکان از استرس دوری کنید. گیاهان دارویی و دم کرده آن‌ها نیز می‌تواند در درمان گرفتگی صدا کمک‌کننده باشد؛ دم‌کرده پنیرک، دم‌کرده ختمی، آدونیس بهاره، ریحان، پونه و پیاز برای درمان آسم، گرفتگی صدا، سرفه، زکام و برونشیت کاربرد دارند. نوشیدن آب هویج با شیر، سوپ یا شربت تره، دم کرده جعفری، جوشانده تمشک (۲۰ تا ۵۰ گرم گل یا برگ تمشک در یک لیتر آب)، جوشانده به دانه (۳۰ گرم به دانه در نیم لیتر آب) و جوشانده انجیر (۴۰ تا ۱۲۰ گرم انجیر در یک لیتر آب) نیز می‌تواند در ترمیم تارهای صوتی آسیب‌دیده و بهبود صدای شما موثر باشد.

محافظت از حنجره با غذاها

برای پیشگیری از آسیب حنجره باید از خوردن بعضی از خوراکی‌ها مانند انواع ترشی‌ها، سرخ کردنی‌ها، چای پررنگ، آب سرد، بستنی و این قبیل مواد غذایی خودداری نمود. چون خوردن این مواد غذایی به مرور زمان باعث تحلیل رفتن قوای حنجره و ضعیف شدن صدا می‌شود و اثر منفی این عوامل بر حنجره آسیب‌دیده بیشتر از حنجره یک فرد سالم است. اگر در اثر سرماخوردگی صدای شما گرفته است، می‌توانید برای رفع آن از آب سیب کمک بگیرید. هم‌چنین آب سیب، گلابی، هندوانه، و هلو برای صدای شما نقش محافظت‌کننده دارد.  برای محافظت از صدای خود نسبت به هرگونه عفونت در گوش، دهان، دندان و لثه‌ها حساس باشید، درمان سریع و قطعی این عفونت‌ها زیر نظر پزشک متخصص مانع از آسیب به صدا و حنجره می‌شود. افراد درگیر با بیماری آسم نیز می‌توانند با کنترل دقیق داروها و پرهیز از انجام کارهای سنگین، از وارد شدن آسیب به حنجره و تارهای صوتی ممانعت کنند. در دوران سرماخوردگی برای بهبود سریع علائم صوتی از مکمل روی و ویتامین C کمک بگیرید تا آسیب‌های صوتی سریعاً جبران گردند. سیگار کشیدن نیز نه تنها بر متابولیسم موادمغذی تأثیر منفی دارد بلکه بر حنجره و تارهای صوتی نیز تأثیر سوء می‌گذارد، برای برخورداری از صدای سالم‌تر از سیگار بپرهیزید.

همچنین برای پیشگیری از سرطان حنجره و محافظت از تارهای صوتی از سبزی‌هایی همچون فلفل دلمه‌ای، کلم پیچ، گوجه‌فرنگی و اسفناج به علت داشتن آنتی‌اکسیدان بسیار بهره ببرید. سبزی‌های سبز برگ سرشار از ویتامین C و سبزی‌های زرد یا نارنجی یا قرمز سرشار از بتاکاروتن، پیش‌ساز ویتامینA، هستند که همگی برای محافظت از حنجره مناسب‌اند. به طور کلی استفاده از سبزی‌ها به میزان ۳ تا ۵ واحد در روزمناسب است. همچنین اسفناج و گوجه‌فرنگی را در برنامه روزانه خود بگنجانید، این سبزیجات حاوی ویتامین E هستند، که این ویتامین برای کارایی بهتر دیگر ویتامین‌ها به ویژه ویتامین C اهمیت زیادی دارد و اثر آن در جلوگیری از سرطان شناخته شده است. ویتامین E اثر حفاظتی بر روی ریه‌ها در مقابل آلودگی هوا دارد.